મેવાડના મહારાણા પ્રતાપના મિત્ર, સહયોગી અને વિશ્વાસુ સલાહકાર હતા ભામાશાહ. તે બાળપણથી મેવાડના રાજા મહારાણા પ્રતાપના મિત્ર, સાથીદાર અને વિશ્વાસુ હતા. તે જીવનના મૂળ તરીકે જીવનના અસ્તિત્વને ધ્યાનમાં લેતા, એકત્રિત કરવાની વૃત્તિથી દૂર રહેવાની ચેતનાને જાગૃત કરવા માટે હંમેશાં અગ્રેસર હતા. માતૃભૂમિ માટે ઉંડો પ્રેમ હતો અને દાનવીરતા માટે ભામાશાહ નામ ઇતિહાસમાં અમર છે.
તેમનો જન્મ રાજસ્થાનના મેવાડ રાજ્યના પાલી જિલ્લાના સદ્રી ગામના ઓસ્વાલ જૈન ગામમાં ૨૯ એપ્રિલ ૧૫૪૭ ના રોજ થયો હતો. તેમના પિતાનું નામ ભારમલ હતું તે રણથંભોરના કિલ્લેદાર હતા. ભામાશાહનો વફાદાર ટેકો મહારાણા પ્રતાપના જીવનમાં મહત્વપૂર્ણ અને નિર્ણાયક સાબિત થયો. માતા-ભૂમિની રક્ષા માટે મહારાણા પ્રતાપના સર્વાધિકર ઘર પછી પણ, તેમણે પોતાનું લક્ષ્ય સર્વોચ્ચ ગણીને તેમની સંપત્તિ સમર્પિત કરી દીધી.
આ સહકાર ત્યારે આપવામાં આવ્યો જ્યારે મહારાણા પ્રતાપ પરિવાર સાથે પહાડોમાં ભટકતા પોતાનું અસ્તિત્વ જાળવવાના પ્રયાસમાં હતાશ થઈ ગયા. મેવાડની ઓળખ બચાવવા માટે દિલ્હી સિંહાસન પણ ઠુકરાવ્યું હતું. મહારાણા પ્રતાપને અપાયેલી તેમની દરેક સંભવિત સહાયતાએ મેવાડના સ્વાભિમાન અને સંઘર્ષને નવી દિશા આપી. ભામાશાહ તેમની સખાવતને કારણે ઇતિહાસમાં અમર થઈ ગયા. ભામાશાહના સહકારથી મહારાણા પ્રતાપને સંઘર્ષની દિશા મળી હતી, જ્યારે મેવાડને આત્મગૌરવ પણ આપ્યું હતું.
એવું કહેવામાં આવે છે કે જ્યારે મહારાણા પ્રતાપ તેમના પરિવાર સાથે જંગલોમાં ભટકતા હતા, ત્યારે ભામાશાહે તેની બધી સંચિત મૂડી મહારાણાને અર્પણ કરી હતી. ત્યારે ભામાશાહની કૃપાની આજુબાજુના વિસ્તારોમાં ભારે ઉત્સાહથી સાંભળ્યું અને સાંભળ્યું. તેમણે પોતાની અંગત સંપત્તિમાં હલ્દી ખીણનાયુ ધમાં પરાજિત મહારાણા પ્રતાપને એટલી રકમ દાનમાં આપી હતી કે, ૨૫,૦૦૦ સૈનિકો બાર વર્ષ સુધી જીવી શકે.
સહયોગ પ્રાપ્ત થતાં મહારાણા પ્રતાપમાં નવો ઉત્સાહ ઉભો થયો અને તેણે ફરીથી લ શ્કરી શક્તિ એકત્રીત કરી, મોગલ શાસકોને હરાવી અને મેવાડનું રાજ્ય પાછું મેળવ્યું હતું.
– સાભાર પોપટભાઈ પટેલ ઘેલડા (અમર કથાઓ ગ્રુપ)
