બાપા સીતારામ
હું જ્યારે પપ્પા ના રૂમમાં સવારે જતો ત્યારે પપ્પાના ખભા ઉપર ચકલી બેઠી હોય. ચકલો પપ્પા ની બારી પાસે રાખેલ ડીશ માંથી ચણ ખાતો હતો. આ ચકા-ચકી ને પપ્પા સાથે મિત્રતા થઈ ગઈ હતી. કોઈ વખત ચકો ચીં ચીં કરતો પપ્પા ના માથે કે હાથ ઉપર બેસે તો કોઈ વખત ચકલી. પપ્પા ને પણ મજા આવતી આ ચકા ચકી ની ધમાલ જોવાની.
મમ્મી ના ગયા પછી પપ્પા બહાર થી હસ્તા પણ અંદર થી દુઃખી હતા. વાતો કરતા કરતા પણ એ પહાડ જેવી વ્યક્તિ ના આંખમાં આંસુ આવી જતા. ફક્ત જિંદગી ના દિવસો પસાર કરતા હોય તેવું અમને લાગતું. તેમણે અમારા ડ્રોઈંગ રૂમ માં બેસવા નું ઓછું કરી નાખ્યું હતું. સાંજે જમતી વખતે અમે સાથે બેસીએ. સવારે અમે ઑફિસે નીકળી જઈએ.
આજે રવિવાર હોવાથી. હું પપ્પાના રૂમમાં ગયો. જેથી તેમની સાથે વધારે સમય પસાર કરી શકું. પપ્પા ની સાથે ચકલા ચકલી ને રમત કરતા જૉઈ મને મજા આવી ગઈ. ઉનાળા નો સમય એટલે પપ્પા પાણી નું કુંડું પણ ભરેલુ મુકતા.
મેં કીધુ પપ્પા ચકા ચકી તમારા ખાસ મિત્ર થઈ ગયા લાગે છે?
હા બેટા ખબર નહીં એક બીજા ને માયા થઈ ગઈ છે. રોજ આવે એક કલાક જેવો મારો સમય પસાર કરી જતા રહે છે.
પપ્પા એ પોતાનો બેડ રૂમ એટલો મસ્ત બનાવ્યો હતો, હું તેમનો રૂમ જોઈ ખુશ થઈ જતો. ચોખ્ખાઈ ના આગ્રહી. પોતાના રૂમ માં દરેક વસ્તુ તેની જગ્યા એ જ પડી હોય. TV, ટેપ, AC, પુસ્તકો માટે નાનો કબાટ, ડ્રેસીંગ ટેબલ, હીંચકો, બેડ આરામ ખુરશી પાસે પાન પેટી અને પૂજા નો કબાટ. આ તેમની દુનિયા હતી.
હું તેમના રૂમ માં અચાનક જાઉ ત્યારે ઉમ્મર ને કારણે મોડી ઊંઘ આવે અને વહેલી ઊંઘ ઊડી જવાને કારણે ધીરૂ ધીરૂ ટેપ કે TV વાગતું હોય. હાથ થી પપ્પા ના પગ દબાવતા પૂછું કેમ પપ્પા ઊંઘ નથી આવતી?
ના બેટા ઉમ્મર ના કારણે એવું તો રહેવાનું.
મને ખબર હતી મમ્મી નો ખાલીપો તેમને અંદર થીં તોડી રહ્યો હતો. એક પુત્ર તરીકે હુ પપ્પા વધારે માં વધારે આનંદ માં રહે તેવો પ્રયત્ન હું, મારી પત્ની અને મારો પુત્ર કરતા હતા પણ જીવન સાથી અમસ્તા કીધા છે. ભીડ માં પણ એકલતા નો જ્યારે અનુભવ થાય ત્યારે સમજી લ્યો તમે જીદગી માં કોઈ અમૂલ્ય વ્યક્તિની ને ગુમાવી છે.
મેં સવારે પપ્પા ના રૂમ નુ બારણું ખોલ્યું. પપ્પા જય શ્રી ક્રિષ્ન..
આવ બેટા જય શ્રી કૃષ્ણ. આજે રજા. રવિવાર શાંતિ. બેસ.
મેં કીધું પપ્પા આજે તમારા રૂમ માં શાંતિ કેમ છે? તમારા બે મિત્ર ચકો ચકી કેમ દેખાતા નથી?
પપ્પા ની અચાનક આંખ ભીની થઈ ગઈ. એ આંખ માં આંસુ સાથે બોલ્યા બેટા બે દિવસથી એકલો ચકો આવે છે. બારી પાસે બેસી મારા હાથ ઉપર બેસે છે. નથી ચણ ખાતો નથી પાણી પીતો. નથી ચીં ચીં કરતો થોડીવાર તેની ડોક ફેરવી મારી સામે, થોડીવાર બારી સામે જોઈ એ ઉડી જાય છે.
મેં પપ્પા ને ફ્રેશ કરવા કીધુ ચકી પિયર ગઈ હશે.
ના બેટા. કાલે ફરીથી ચકો આવ્યો હતો. મારા હાથ ઉપર બેઠો મેં તેના ઉપર હાથ ફેરવ્યો. બેટા ફક્ત માણસ રડે છે તેવું નથી.ચકા ની આંખ માંથી પડતાં આંસુએ મારો હાથ ભીનો કરી નાખ્યો. બેટા. તેને ફક્ત વાચા નથી લાગણી તો હોય જ છે. થોડી વાર પછી. ચણ પણ ન ખાધી અને પાણી પણ ન પીધું. ચકો ઉડી ગયો.
પપ્પા આકાશ સામે જોઈ બોલ્યા મારી અનુભવી આંખ અને દિલ એવું કહે છે બેટા ચકી કાયમ માટે ઉડી ગઇ લાગે છે. ચકો આ વિરહ સહન નથી કરી શક્તો.
અત્યાર સુધી હિંમત એકઠી કરી વાત કરતા કરતા પપ્પા મારા ખભે માથું મૂકી ધ્રુસ્કે ધ્રુસ્કે રડી પડ્યા. મારી આટલી ઉમ્મરમાં પપ્પા ની આંખ માં આંસુ જોયું ન હતું. પણ આજે પહેલીવાર તેની આંખો માંથી આંસુનો ધોધ પડતો જોઈ હું પણ હિંમત હારી પપ્પા સાથે રડવા લાગ્યો. બેટા. તારી મમ્મી વગર નથી ગમતું.
મેં.કીધુ. પપ્પા હું સમજુ છું. પણ ભગવાન પાસે આપણે બધા લાચાર છીયે. પપ્પા ને પાણી પીવરાવી થોડા ફ્રેશ કર્યા. લો પપ્પા છાપું વાંચો ત્યાં સુધી માં ચા બની જશે. આપણે બધા સાથે ચા નાસ્તો કરશું કહી હું તેમના રૂમ ની બહાર બ્રશ કરવા નીકળ્યો.
થોડીવાર પછી હું તેમના રૂમ માં ફરી ગયો.તો ધીરૂ ધીરૂ ટેપ વાગતું હતું
ઉમટ્યો અજંપો એને પંડના રે પ્રાણનો.
અણઘારો કર્યો મનોરથ દુરના પ્રયાણનો.
અણદીઠેલ દેશ જાવા લગન એને લાગી રે.
બહુએ સમજાવ્યુ તોયે પંખી નવુ પિંજરુ માંગે.
હીંચકો હલતો હતો. પપ્પા હીંચકા ની નીચે ઊંધા પડી ગયા હતા. ટેપ ધીરે ધીરે વાગી રહ્યું હતું. હું દોડતો તેમની બાજુ માં ગયો પપ્પા… પપ્પા… શુ થયું? તેમને ચત્તા કર્યા ત્યારે તેમના શ્વાસ ચાલતા બંધ થઈ ગયા હતા. ડોક્ટરને બોલાવ્યા. ડોક્ટરે ચેક કરીને કહ્યુ દાદા નું અચાનક હાર્ટફેઈલ થઈ ગયું છે.
એક જીવનસાથી વગરની કલ્પના હચમચાવી નાખે તેવી હોય છે. મેં બારી સામે જોયું. આજે ચકો પણ આવ્યો ન હતો. પપ્પા નો રૂમ ખાલી. જાણે બે ચકા એ સાથે ઉડવા નો નિર્ણય લઈ લીધો હોય.
મેં મમ્મીના ફોટા સામે ભીની આંખે જોઈ કીધુ મમ્મી તારા ગયા પછી પપ્પા ને ખુશ કરવા ના બધા પ્રયત્નો અમે કર્યા પણ અંદર નો તેમનો અજંપો અને એકલતા સામે અમે લાચાર હતા. એ દૂર કરવાની તાક્તતો તારી પાસે જ હતી.
દરેકની જીંદગી પણ આ ચકા ચકીની વાર્તા જેવી જ હોય છે. ચકો લાવ્યો ચોખા નો દાણો અને ચકી લાવી મગ નો દાણો. આ ઘરઘર રમતાં રમતાં જીવન ક્યાં પૂરું થઈ જાય છે એ ખબર નથી પડતી.
આ ‘પંખીના માળા’ જેવી આપણા બધાની જીંદગી છે. નવા પંખીઓ આવે છે. જુના ઉડતા જાય છે. પપ્પા નું ગમતું ગીત યાદ આવી ગયું.
आदमी मुसाफिर है, आता है, जाता है
आते जाते रस्ते में, यादें छोड जाता है
झोंका हवा का, पानी का रेला
मेले में रह जाये जो अकेला
फिर वो अकेला ही रह जाता है.
કોઈ ને યાદ કરી ને રડતા બે પ્રકાર ના લોકો સંસાર માં જોવા મળે છે. એક સ્વજનો સાથે કરેલ ખરાબ વ્યવહાર યાદ કરી ને રડતા હોય છે. જયારે બીજા સ્વજનો સાથે ગાળેલ અસ્મરણીય યાદો ભૂલી ન સકવા ને કારણે રડતા હોય છે. પસ્તાવો થાય તેવી જીંદગી જીવવી નહિ. તેથી બને ત્યાં સુધી આપણી વાણી, વર્તન, અને વ્યવહાર ઉપર સંયમ રાખવો.
– અજ્ઞાત (બુકલવર્સની પોસ્ટ)
(સાભાર રાજેશ ડોડીયા અમર કથાઓ ગ્રુપ) (ફોટા પ્રતિકાત્મક છે.)
