ઑફિસે જતા મેં એક શ્રમિકને જોયો. તેના ખભા ઉપર બાળક બેઠેલું, અને બીજા હાથ માં બાળક તેડેલું, અને પાછળ ઘરવાળીને માથે પોટલું. તેઓ ચાલતા ચાલતા જતા હતા. નજીક થી પસાર થયો તો ખબર પડી, આ તો ધ્રુવજી, અમારે ઘરે કામ કરતો હતો.
બાજુ માં કાર ઉભી રાખી, હું નીચે ઉતર્યો. મેં કીધુ.. એ ધ્રુવજી….ક્યાં જાય છે?
ધ્રુવજી…ઉભો રહ્યો..બોલ્યો. વતન…
મેં કીધું કેમ? અહીં નથી રહેવું…
ધ્રુવજી બોલ્યો… જાન હૈ તો જહાંન હૈ….
મેં કીધું એવું કોણે કીધું?
ધ્રુવજી કહે, મોટા સાહેબે…
મેં કીધું રોકાઈ જા, લોકડાઉન ખુલે જ છે….
ધ્રુવજી કહે, એવું કોણે કીધું?
મેં કીધું, નાના સાહેબે …
રૂમાલ મોઢા ઉપર થી કાઢી હસવા લાગ્યો. બોલ્યો, સાહેબ ગરીબ માણસની આવી પરિસ્થિતિમાં પણ મજાક કરો છો!
મેં કીધું, અરે ધ્રુવજી હું તારી મજાક કદી ન ઉડાવું.
જો હું પણ ઑફિસે જાઉ છું, 33% સ્ટાફ ને મંજૂરી આપી છે, તેમાં મારૂં નામ આવી ગયું.
અમારા ફ્લેટ માં કામ કરવા આવ, ૩૩% ને ત્યાં કામ કરજે.. કો-રો-ના સામે લડતા શીખવાનું છે.. સમજ્યો?
ધ્રુવજી કહે, એવું કોણે કીધું…?
મેં કીધું, મોટા સાહેબે.
ધ્રુવજી કહે, અમારી રહેવા ખાવા ની વ્યવસ્થા કોણ કરશે?
મી કીધું, અત્યારે તું ક્યાં રહેતો હતો?
ઓરડી માં, ભાડે લીધેલી, ધ્રુવજી બોલ્યો..
મેં કીધું, તો ત્યાં જ રહેવાનું.
સાહેબ ઓરડી નું ભાડું કોણ આપશે? ધ્રુવજી બોલ્યો..
મેં કીધું, બે મહિના ભાડું કોઈ માંગશે નહીં, તેવું કીધું છે સાહેબે.
ધ્રુવજી કહે, બે મહિના તો થઈ ગયા. ઓરડી ના માલિકે ભાડું માફ નથી કર્યું, મારી સાયકલ અને મોબાઈલ રાખી લીધા છે, કહે કે ભાડું ચૂકવી ને છોડાવી લેજે.. બે મહિનાથી કામ નથી. સાહેબ, લોકડાઉન આ “પાપી પેટે “જાહેર નથી કર્યું. આ પાપી પેટ તો બે સમય ખાવાનું રોજ માંગે છે. કેટલા દિવસ પાણી પીવરાવી પેટ ને સમજાવું?
મેં કીધું, એવું કેમ ચાલે, સરકારે કીધું છે, ઘર નું ભાડું કોઈએ પણ ન લેવું?
ધ્રુવજી બોલ્યો, સાહેબ સરકાર ટ્રેન અને બસ ના ભાડા માફ નથી કરતી, તો મકાન મલિક ને આપણે કેવી રીતે એવું કહેવાય? ધ્રુવજી આંખ માં પાણી સાથે બોલ્યો, જવા દયો સાહેબ, દેશ આમ જ ચાલશે. અમારી જિંદગીની સફર મંજિલ વગર ની હોય છે સાહેબ. કોઈ વખત તો થાકી જવાય છે, પણ છૂટકો નથી.
મેં કીધું ધ્રુવજી, આ તારો બે મહિનાનો બાકી નીકળતો પગાર, રુ.૩૦૦૦/-.
બીજા ૨૦૦૦ રૂપિયા, તે પગાર વધારો રુ.૨૫૦/- માંગ્યો હતો.. એ મેં તને આપ્યો ન હતો.. ટોટલ રુ.૫૦૦૦/- અને બીજા રુ.૫૦૦૦/- એડવાન્સ પગાર પેટે.
ટોટલ ૧૦,૦૦૦/- રૂપિયા………
ધ્રુવજી મારી સામે જોવા લાગ્યો, સામાન નીચે મૂકી મને પગે લાગ્યો. સાહેબ, મારી તકલીફ વખતે તમે મને મદદ કરી છે. ભગવાન તમારી રક્ષા કરે. તમારૂં પાકીટ સદા ભરેલું રાખે, કહી મને અચાનક ભેટ્યો. પરિસ્થિતિ એવી હતી કે અમે એક બીજા સોશિયલ ડિસ્ટન્સનું ભાન જ ભૂલી ગયા હતા…
ધ્રુવજી હાથ જોડી બોલ્યો, સાહેબ કો-રો-ના થી ધ્યાન રાખજો.
મેં કીધું તું પણ ધ્યાન રાખજે.. પાછો આવ ત્યારે મળજે. તારી સાયકલ છોડાવવાની જવાબદારી મારી…અને ઓરડી નું એડવાન્સ ભાડું પણ આવે ત્યારે લઇ જજે…
તેના પરિવાર ના મોઢા ઉપર અચાનક ખુશી આવી ગઈ..
એ પાછું વળી વળી મને આવજો કરતો રહ્યો..અને હું તેને ભીની આંખે જોતો રહ્યો….
વાસ્તવમાં આ રૂપિયા દર મહિને ધાર્મિક પ્રવૃત્તિ માટે પગાર માંથી હું અલગ રાખતો હતો. સવારે પૂજા ના રૂમ ની અંદર રૂપિયા ની નોટો ગણી તો રુ.૧૦,૦૦૦/- થતા હતા.. મેં વિચાર્યું કે રસ્તા માં આવતા મંદિર માં મૂકી દઈશ, પણ ત્યાં રસ્તામાં ધ્રુવજીને જોઈ મને થયું, મંદિર કરતાંય ધ્રુવજી ને વધારે જરૂર છે. ભગવાન તો ભાવ નો ભૂખ્યો છે. તેને રૂપિયા ની ક્યાં જરૂર છે?
હું કાર માં બેઠો ત્યાં મોબાઈલ માં મેસેજ આવ્યો…
Your A/C has been credited for salary Rs….
મેં આકાશ તરફ નજર કરી કીધું. લોક ડાઉન ને કારણે મેં પગાર ની અપેક્ષા કંપની પાસે રાખી ન હતી. પણ આ અચાનક તારી મહેરબાની તું એક હાથે અપાવે છે તો બીજા હાથે આપી દે છે, એ ચોક્કસ છે.
જય મુરલીધર
મિત્રો..
તમારી આજુબાજુ જરૂરિયાત મંદ વ્યક્તિઓ દેખાતી હોય તો પ્રત્યક્ષ દાન ધર્માદો કરો. તેમાં જે આનંદ મળશે..તે ટ્રસ્ટ કે PM ફંડમાં લખાવે નહિ મળે…
મદદ કરવી જ હોય તો તમારી આજુબાજુ નજર કરો……….. જે તમારી મદદ ની રાહ જોઈને બેઠા છે.
યાદ રાખો પ્રત્યક્ષ આપવામાં જે આનંદ મળે છે, તે પરોક્ષ આપવામાં નથી આવતો.
મારી ડાયરી માંથી……
(સાભાર અનિલ પઢીયાર અમર કથાઓ ગ્રુપ) (પ્રતીકાત્મક ફોટા)
