ઉત્તરાખંડના ચાર ધામ બદ્રીનાથ, કેદારનાથ, ગંગોત્રી અને યમુનોત્રી ઉનાળાની ઋતુ માટે ખુલી ગયા છે. આ મંદિરોમાં કેદારનાથ ભગવાન શિવનો વાસ છે. આ સાથે ઉત્તરાખંડમાં વધુ 4 શિવ મંદિરો છે, જેનો ઈતિહાસ ઘણો જૂનો છે. ભગવાન શિવના આ પાંચ મંદિરોને પંચ કેદાર કહેવામાં આવે છે.
પંચ કેદારમાં કેદારનાથ, તુંગનાથ, રુદ્રનાથ, મધ્યમહેશ્વર અને કલ્પેશ્વર મંદિરોનો સમાવેશ થાય છે. તુંગનાથ મંદિર રૂદ્રપ્રયાગ જિલ્લામાં લગભગ 3600 મીટરની ઉંચાઈ પર આવેલું છે. આ શિવ મંદિર સૌથી ઊંચા સ્થાને આવેલું છે. અહીંનું પ્રાકૃતિક વાતાવરણ આ મંદિરની વિશેષતા છે. આ વિસ્તાર એવા ઘણા લોકોને આકર્ષે છે જેઓ ટ્રેકિંગ પસંદ કરે છે. તુંગનાથ દર્શન માટે સોનપ્રયાગ પહોંચવું પડે છે. આ પછી ગુપ્તકાશી, ઉખીમઠ, ચોપટા થઈને તુંગનાથ મંદિર પહોંચી શકાય છે.
મંદિર સંબંધિત માન્યતાઓ
આ મંદિરનો ઇતિહાસ હજારો વર્ષ જૂનો છે. આ સ્થળ મહાભારત કાળ સાથે પણ સંબંધિત છે. મંદિર વિશે એવી પૌરાણિક કથા પ્રચલિત છે કે તે પાંડવો દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું. મહાભારતના યુદ્ધમાં માર્યા ગયેલા લોકોના કારણે પાંડવો ખૂબ જ દુઃખી હતા. તે હિમાલયમાં શાંતિ મેળવવા આવ્યા હતા. તે સમયે તેમણે ભગવાન શિવને પ્રસન્ન કરવા માટે આ મંદિરનું નિર્માણ કરાવ્યું હતું. બીજી માન્યતા અનુસાર માતા પાર્વતીએ પણ અહીં તપસ્યા કરી હતી.
ચંદ્રશિલા શિખર તુંગનાથ મંદિરથી લગભગ 1.5 કિમી દૂર છે. તેની ઊંચાઈ લગભગ 4000 મીટર છે. ચોપટાથી તુંગનાથ સુધીના વન-વે ટ્રેકમાં લગભગ 1.30 કલાકનો સમય લાગે છે. તુંગનાથ ઉત્તરાખંડમાં ગઢવાલના રૂદ્રપ્રયાગ જિલ્લામાં એક પર્વત પર આવેલું છે.
આ છે પંચકેદાર સાથે જોડાયેલી ખાસ વાતો
કેદારનાથ ધામ – પંચ કેદાર કેદારનાથ મંદિરમાંથી એક ઉત્તરાખંડના રૂદ્રપ્રયાગ જિલ્લામાં આવેલું છે. કેદારનાથ એ બાર જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક છે. રાજ્યના ચારધામમાં પણ તેનો સમાવેશ થાય છે.
તુંગનાથ મંદિર – તુંગનાથ મંદિર રૂદ્રપ્રયાગ જિલ્લામાં આવેલું છે. આ મંદિર પંચ કેદારના સૌથી ઊંચા સ્થાને આવેલું છે.
રૂદ્રનાથ મંદિર – રૂદ્રનાથ મંદિર ઉત્તરાખંડના ચમોલી જિલ્લામાં આવેલું છે. રુદ્રનાથ મંદિરમાં ભગવાન શિવના મુખની પૂજા કરવામાં આવે છે.
મધ્યમહેશ્વર મંદિર – આ મંદિર રૂદ્રપ્રયાગ જિલ્લામાં છે. અહીં ભગવાન શિવની નાભિની પૂજા કરવામાં આવે છે.
કલ્પેશ્વર મંદિર – આ મંદિરમાં ભગવાન શિવની જટાની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ મંદિર ઉત્તરાખંડના ગઢવાલ ક્ષેત્રમાં આવેલું છે.
(ડિસ્ક્લેમર : અહીં આપેલી માહિતી સામાન્ય ધારણાઓ અને માહિતી પર આધારિત છે. અમે તેની પુષ્ટિ કરતા નથી.)
આ માહિતી દૈનિક ભાસ્કર અને અન્ય નેશનલ ન્યુઝ એજન્સીઓના ન્યુઝ આર્ટિકલ માંથી સંપાદન કરી લીધેલ છે.
